furg .eìks yd lsßfok ujqjreka fjkqfjka udislj rcfha frday,aj,ska fkdñ,fha iemfhk ;%sfmdaI melÜgqj tu ujqjrekaf.a fmdaIK W!K;djka u. yerùug ,nd fok b;d w.kd jQ w;sf¾l wdydr wdfoaYlhla nj fndfyda fokd okakd lreKls' nv bß.q" fidahd fndaxÑ we;=¿ OdkH j¾. fhdod .ksñka ksIamdokh flfrk fuu wdydruh msá úfYaIh kSfrda.S ore mrmqrla ìys lr,Su i|yd ujqjrekag msßkefuk odhdohla f,io ie,lsh yelsh'
tfy;a uE;l isg fi!LH wud;HdxYhg wh;a tla;rd ffjoH ks,Odßkshl fya;=fjka tu ;%sfmdaI melÜ wjYH lrk ujqjreka fj; ksis mßÈ fkd,eî hk ;;a;ajhla Woa.; ù we;ehs ;%sfmdaI wdh;k wdrxÑ ud¾. mjihs' fuu ks,Odßksh úiska tu ;%sfmdaI melÜ ksis mßÈ fnod fkdyeÍu ksid tu melÜ jeä jYfhka wjYH m%foaYj,g wvq m%udKhl=;a" wvq jYfhka wjYH m%foaYj,g jeä m%udKhl=;a jYfhka fnod yefrk nj tu wdrxÑ ud¾. i|yka lf<ah'
fuu ;;a;ajh u; fndfyda .%dóh m%foaYj, È<s÷ .eìks yd lsßfok ujqjrekag fuu w;sf¾l fmdaI”h wdydrh fkd,efnk ;;a;ajhla Woa.;j we;s w;r tu.ska tu ujqjreka fmdaIK W!K;dj,go ,laùfï wjodkula mj;sk nj fi!LH wud;HdxY wdrxÑ ud¾. mejeiSh'
fuh ieneúkau f€ockl ;;a;ajhls' cd we, lmqj;af;a msysá ;%sfmdaI ksIamdok wdh;kh ;%sfmdaI ksIamdokh Wmßu Odß;djlska isÿ lrñka ksIamdokh lrkq ,nk ;%sfmdaI melÜ ixLHdj jeä lrk ,oafoa uE;l§h' úfYaIfhkau ;%sfmdaI wdh;kfha j;auka iNdm;s lsrdka w;m;a;= uy;df.a u. fmkaùu hgf;a 2013 jif¾ cqks udifha ksIamdokh lrk ,o ;%sfmdaI melÜ m%udKh tu jif¾ cq,s udifha isg b;d úYd, jYfhka j¾Okh lrkq ,eìKs'
w;m;a;= uy;d úiska kùk hka;% iQ;% yd ;dlaIKh ;%sfmdaI ksIamdok wdh;khg ,nd .ekSu u; 2013 jif¾ cqks udifha§ ksmojk ,o ;%sfmdaI melÜ wg ,laI wkQyh oyia y;<syl ^896"040& m%udKh tu cq,s udifha§ melÜ ñ,shk 1'85 la olajd jeä úh' tjeks j¾Okhla 2011 yd 2012 jif¾ fmr udij,§ olakg fkd,enqKq nj ;%sfmdaI wdh;k ks,OdÍyq mji;s'
fujka ;;a;ajhla ;=< fï jk úg furg foaYSh ;%sfmdaI msá wjYH;djhg jvd jeä m%udKhla ksmoùug ;%sfmdaI wdh;khg yels ù we;s w;r b;sßjk w;sßla;h w.aksÈ. wdishd;sl rgj,g wmkhkh l< yels ;;a;ajhla mj;sk nj tu ks,OdÍyq lshd isá;s' fujeks ;;a;ajhla
oekg .eìks yd lsßfok ujqjrekag uilg ;%sfmdaI melÜ 2 la ne.ska rcfha frday,aj,ska ,nd §u isÿ flf¾' ;%sfmdaI msá ksIamdokh úYd, jYfhka jeä ù we;s ;;a;ajhla ;=< 2015 jif¾ ckjdß udifha isg tu ujqjrekag udislj ,nd fok ;%sfmdaI melÜ ixLHdj ;j;a ;%sfmdaI melÜ 2 lska jeä lsÍug yels jk nj fi!LH weue;s ffu;%Smd, isßfiak uy;d miq.shod m%ldY lr ;sìKs'
tfy;a tfia uilg ;%sfmdaI melÜ 4 ne.ska .eìks yd lsßfok ujqjrekag ,nd §fï ie,eiau l%shd;aul lsÍug ndOd lrkqfhao fi!LH weue;sjrhd hgf;a isák ks,OdÍkau ùu úfYaI;ajhls'
;%sfmdaI ksIamdokh fl;rï by< uÜgul meje;sho by; lS wud;HdxYfhau we;eï ks,OdÍka úiska ;%sfmdaI fnodyeÍu wúêu;a wkaoñka isÿ lsÍu fya;=fjka wvqfjka ;%sfmdaI melÜ wjYH m%foaYj,g iemfhk jeä ;%sfmdaI melÜ ixLHdj fm!oa.,sl wxYhg úls”ug we;eï ks,OdÍka úiska lghq;= lrk njgo meñKs,s ,eî ;sfí' fkdñ,fha .eìks yd lsßujqjrekag iemefhk fuu ;%sfmdaI melÜ úls”u iïnkaOj úuiQ úg§ fi!LH wud;HdxY ks,OdÍka mjikqfha ;%sfmdaI ksIamdokh fukau fnod yeÍuo ;%sfmdaI wdh;kfha l<ukdlrKhg mejÍ we;s ksid ta iïnkaO j.lSu mj;skqfhao tu wdh;khg njhs'
tfy;a tu m%ldYh m%;slafIam lrkq ,nk ;%sfmdaI wdh;kfha m%OdkSka mjikqfha ;%sfmdaI ksIamdokhg ;uka iïnkaO jqjo tajd fnod yeÍu ;ju;a isÿ lrkqfha fi!LH wud;HdxYfha ks,OdÍka úiska njhs'
;%sfmdaI fnodyeÍfï ld¾hhg iïnkaO ks,Odßksh iEu i;shlu fojrla muK ;%sfmdaI wdh;kh fj; meñfKk nj;a tu meñksu fjkqfjka weh .uka úhoï §ukdjlao ,nd .kakd nj ;%sfmdaI wdh;k ks,OdÍyq mji;s'
fuh ieneúkau ;%sfmdaI msá melÜ w;HjYH ujqjrekag fnod yeÍfï ld¾hhg oeä ndOdjla ù ;sfí' kùk hka;% iQ;% yd ;dlaIKh ;%sfmdaI ksIamdokh i|yd fhdod .ekSu tod wdrïN lsÍu;a iu.u fi!LH weue;s ffu;%smd, isßfiak uy;d úiska ;%sfmdaI wdh;kfha iNdm;s lsrdka w;m;a;= uy;dg ,ndÿka WmfoaYh jQfha bÈß mia jir ;=<§ furg ck.ykfha j¾Okhla isÿjk neúka thg .e<efmk whqßka ;%sfmdaI ksIamdokho by< ;nd b,aÆug iß,k iemhqula mj;ajd .ekSug ie,iqï ilia lrk f,ihs'
úfYaI fhkau ;%sfmdaI ksIa mdok lghq;= ms<sn|j weue; sjrhdf.a m%idoho w;m;a;= uy;d fj; m<ù ;sfí'
;%sfmdaI ksIamdokh g wjYH nv bß.q yd fidahd foaYSh f.dùka f.ka iDcqju ñ, § .kakd f,i weue;sjrhd ;%sfmdaI wdh;k iNdm;sjrhdgo Wmfoia ÿkafka uE;l§h'
tfy;a ;%sfmdaI ksIamdokh jeks cd;sl uÜgñka w.h l< hq;= ld¾hhlgo ndOd lrk ks,OdÍka iïnkaOfhka ksis mshjrla fkd.ekSfuka isÿ jkqfha ;%sfmdaI ksIamdokh by< kexùfï ;;a;ajfhkao ksis m%;sM, w;alr .ekSug fkdyels ùuhs'
wjika jYfhka lsj hq;=j we;af;a .eìks yd lsßfok ujqjrekag fkdñ,fha ,nd fok ;%sfmdaI melÜgqfjka .id lEug
fm<ö we;s ks,OdÍkag tfrysj l%shd lrñka ;%sfmdaI ksIamdokfhys Wmßu m%;s,dNh tu ujqjrekag ,nd §ug fi!LH n,OdÍka úiska l%shd l< hq;= njhs'
tauka;s udrfò