Tuesday, February 3, 2015

ldur 2"000 fydag,h yd f.d,a*a msáh kj;d oukakehs b,a,hs

y,aÿuq,a, m%foaYSh f,alï fldÜGdifha msysá fidr.=fKa jkdka;rh kiñka fï jkúg;a isÿlrf.k hk ldur 2000l ‍fydag,a ixlS¾Kh yd f.d,a*a msáh bÈlsÍu k;r lrk f,i mßir yd fidndoyï wOHhk uOHia:dkh ckdêm;s ffu;%smd, isßfiak uy;df.ka b,a,Sula lrhs'

tu jHdmD;sfhka isÿjk mßir ydksh .ek i,ld th jyd k;r lrkakehs ysgmq ckdêm;sjrhd we;=¿ j.lsj hq;= ishÆ md¾Yj j,ska b,a,Sula l< o Bg ksis m%;spdrhla fkd,enqKq nj mßir yd fidndoyï wOHhk uOHia:dkfha cd;sl iïnkaëldrl mßirfõ§ rùkao% ldßhjiï uy;d fmkajdfohs'

fï ksid tu jHdmD;sh läkñka k;r lsÍug ueÈy;a jk f,i ta uy;d ckdêm;sjrhd fj; ,smshla hjñka b,a,d isáhs'

tlS ,smsh jeäÿrg;a my; mßÈh'

fidr.=fKa jkh jkik ldur 2"000 fydag,h yd f.d,a*a msáh ‍ffu;%S md,kh hgf;aj;a kj;d oukak

nÿ,a, Èia;%slalfha y,aÿuq,a, m%foaYSh f,alï fldÜGdifha msysá fidr.=fKa jkdka;rh kiñka fï jkúg ldur fooyil fydag,a ixlS¾Kh yd f.d,a*a msáh bÈlrk fnr., f.d,a*a ßfidaÜ jHdmD;sh ySka isrefõ bÈlrñka mj;S'thg wjYH ud¾. moaO;sfha ud¾. lsysmhla fïjkúg bÈlr yudrh' fuu f.d,a*a jHdmD;sh fõ,s Th yd fidr.=fKa m%foaYj, mßirh yd ck Ôú;hg wys; lr f,i n,mdkq ,nk ksid;a fuu m%foaYh wjodkï l,dmhla ksid;a 2009 j¾Ifha isg fuu jHdmD;shg tfrysj úúO ueÈy;a lsÍï l<o ysgmq kdhlhka ck;dj uq,dlrñka fuu jHdmD;sh lsÍug wjYH jgmsgdj we,a*d wekaä Tfu.d wdh;kh fj;;a jdiq rdihshd keu;s jHdmdßlhd fj;;a ,ndÿks'

oejeka; mßir yd iudchSh jHjikhla isÿlrk fuu jHdmD;sh Tn;=udf.a md,kh ;=< kj;d ouk f,i fndfyda f.!rjfhka b,a,d isák w;r tu jHdmD;shg wo, lreKq lsysmhla yd j¾;udk ;;a;ajh my; whqßka olajñ'

m%Odk jYfhka fõ<sTh jHdmD;sh fmdaIKh lrk ld,alkaTh" fougwdr "fõ<sTh" m;yTh hk m%Odk c, ud¾.j, fmdaIl m%%foaY jkfidr.=fKa jkdka;rh ;=< wlalr 628l le,E bvï t<sfmfy,s lr fydag,a jHdmdrhlg yd f.da,a*a msáhlg mjrd §fï lghq;= fïjk úg isÿlr yudrh'tf,i mjrdÿka bvñ Ndú;hg .ksñka oekg ud¾. folla bÈfjñka mj;S'

fuu wlalr 628l bvu mjrd § we;af;a remsh,a ñ,shk 6la muK uqo,lgh' rcfhka remsh,a ñ,shk 850la muK jehfldg f.dvk.k ,o fõ<sTh wuqK jHdmdrho fuf,i isÿlrk jk úkdih ksid wid¾:l jkq we;' fõ<sTh jHdmD;sh fya;=fjka f.dú mjq,aoyia .Kkdjla Ôú;h iß lr.kakd w;r mdkSh c,h wd§ ;u tÈfkod ish¨ c, wjYH;d o imqrd.kqfha fuu.sks' fõ<sTh jHdmdrh i|yd m%Odk jYfhka c,h ,efnk fidr.=fKa jkdka;r bvï ;=< wr¿" nq¿" fk,a,s" .ïud¿" lyg jeks b;d jákd Ydlo W!j uekafvdrd keu;s fuu m%foaYhg muKla iSud jQ b;d ÿ¾,n Ydl úfYaI o oel .;yels w;r fuu mßir moaO;sh m%foaYfha c, W,am;a wdrCId lrk tlu jkdka;r m%foaYhhs'

oekg bÈfjñka mj;sk wkjir ud¾.h;a" u¾.h ;ekSfuka wk;=rej bÈùug kshñ; fydg,a ixlSrKh yd f.d,a*a jHdmD;sh;a fya;=fjka wmQ¾j jQ ffcj úúO;ajh;a c, fmdaIs; m%foaY /il=;a úkdY ù hkq we;'

thg wu;rj Wvj,j fnda.ymÜáh hd lrk iïm%odhsl w,s uxlv jeà we;af;ao fuu fidr.=fKa jkdka;rh ;=<skah' ffcj úoHd;aulj by< jákdlula we;s fidr.=fKa jkdka;rh lmd fydag,a iy f.da,a*a l%svd msáhla bÈlsßu i|yd 2011-04-11 Èk Y%S ,xld ixpdrl wêldßfha wOHCIjrfhl= úiska y,aÿïuq,a, m%foaYSh f,alïjrhd fj; ,smshla fhduq lrñka wjirh b,a,d we;'fidr.=fKa jkdka;rh i;= bvï jk ixrCIK fomd¾;fïka;=jg yd fidr.=fKa foajd, i;= rdcldß bvï f,i oekg mj;sk w;r th fõ<sTh jHdmdrfha m%Odk c, fmdaIs; m%foaYho fõ'

1931 wxl 19h orK úydr foajd, .ï wd{dmk;g wkqj úydrh fyda foajd,h i;=j we;s rdcldß bvï j,ska tu mQckSh ia:dk j,g ks, mx.=j bgq fkdjkafka kï muKla tu bvï fjk;a whj¿kg mjrd Èh yels kuqÿ jeishka úiska foajd,h i;= wkQkjhla jq rdcldß bgqlrñka isáh § ish uäh ;rlr.ekSu Wfoid mrïmrd Wreuhka kiñka fidr.=fKa l=vdl;r.u foajd,h i;= jkdka;r bvï fnr., f.d,a*a ßfidaÜ keu;s fydag,a jHdmD;sh yd f.da,a*a msá bÈlsÍu i|yd we,a*d wekaâ Tfu.d m%hsjÜ ,sñgâ wxl 65 " O¾umd, udj;"fld<U 07 hk wdh;kh fj; fuu wjirh ,efnkafka jdiq rdihshd keue;s weußldfõ mÈxÑ mqoa.,hdf.a wjYH;djj u;h'

fidr.=fKa l=vd l;r.u foajd,fha niakdhl ks,fï ckl rúkao% l¿myk úiska foajd,fha ks, rdcldß bgqlrñka isák jeishka mdrg weo oud wfußldkqjkaf.a ukfod, mskùu i|ydfï jk úg lghq;= lrñka isá 'oekg bÈfjñka mj;sk ud¾.h yd f.d,a*a ßfidÜ fydag,a jHdmD;sh bÈlsßug hdfuka mßirhg yd fõ<sTh jHdmD;shg

isÿjk oejeka; mßir ydksh ms<sn| W!j m<d;a iNd ysgmq uyweu;s YISkao% rdcmlaI fj; 2011-07-04 Èk fldgfjfyruxlv" lKaähmsg" w¿;ajej"yïfn.uqj hk .%dufiajd jiïj,g wh;a .ïudk 35l muK ck;djf.a ðú; iqrlaIs;lsßfï wjYH;d meyeÈ,s lrñka fõ<sTh jHdmdrfha taldnoaO f.dúixúOdkh úiska ,smshlaNdr§ we;' miqj tu m%foaYfha Èia;%sla f,alïjrhd" m%dfoaYSh f,alïjrhd fj; fuu ldrKh ms<sn| oekqï § fõ<sTh c,fmdaIl m%foaYh wdrlaIdlr fydag,a yd f.d,a*a l%svdx.kh bÈlsßu j<lajd,k f,i b,a,d isáho fuh j<lajd,Su Wfoaid lsisÿ mshjrla fïjkf;la f.k fkdue;'

ñksiqka oyia .Kkla f.dú;eka n;ska ;u Ôú;h wdrCId lr.kakd fõ<sTh m%foaYhg c,h ,nd.ekSug fjk;a lsisÿ ud¾.hla fkdue;s w;r m%foaYfha ;sfnk mqrdK jeõ 27o fmdaIKh jkafka ld,alka Th"fõ<sTh jeks c, Odrdjkaf.kah' tu c, uQ,dY% fmdaIKh lrk fidr.=fKa jkdka;rh úkdYlsÍu .ïudk 35l muK ck;djf.a Ôú; wd¾Òl" iudchSh yd ixialD;sl jYfhka wia:djr jkjdg ksielh' tfukau fuu m%foaY Èh ì|la fkdue;s m%foaY njg m;aùug fnr., f.da,a*a ßfidaÜ jHdmD;sh yd fuf,i bÈfjk ud¾.h úYd, n,mEula jkqwe;' wfkla ldrKh kï tlai;a cd;Skaf.a mßir wdrlaIK tackaish Un Environment ProtectionAgency mjik wkaoug cd;Hka;r uÜgfï f.d,a*a msáhla mj;ajdf.k hdu Wfoid Èklg c,h ,Sg¾ ì,shk 9'5 wjYHh jkq we;'

th tfiakñ fõ,sTh jHdmD;shg ydks fkdlr f.d,a*a jHdmD;s lsÍug yelshdjla fkdue;' fï jkúg" f,dalfha fndfyda rgj,a j,ska f.d,a*a l%Svdj m%p,s; lsÍu k;rlr we;af;a th mßir úkdYldÍ l%Svdjla h hk ldrKh fya;= fldg f.kh' fuu l%Svdj 1996 weÜ,kagd T,sïmsla l%Svd ,ehsia;=fjkao bj;alrk ,o l%Svdjls' fuh ;jÿrg;a T,sïmsla l%Svdjla f,i fkdf.k isàug Global Anti Golf Movement keu;s cd;Hka;r mßir ixúOdkh úiska wog;a T,sïmsla lñgqjg n,mEï lrñka isáhs'

fnd/,a, le,Ks‚ je,s ÿïßh ud¾.hg kqÿrej wlalr 70 jeä Nqñ m%udKhl rdclSh f.d,a*a msáh msysgd we;' tu msáfha kv;a;=j fjkqfjka wêl f,i lD;su fmdfydr Ndú;d lrkq ,nhs' th fidr.=fKa bÈùug kshñ; f.d,a*a msáhgo wod< ldrKhls' taksid c,h iu. ñY% ù my, ksïkhg .,dhk ridhksl o%jH c,h yd ñksiqka f,v fkdlrkafkao@ we;eï úg fuf,i mig fyda c,hg tlajk ridhk úfhdackh ùug jir 20 muK.;úh yels j. f.dúm, hqoaOh keu;s lD;sh wkdjrKh lr ;sfí' f,dalfha fld;ekl fyda f.d,a*a msáhla wdrñN jkafka kï tys fj<| m%pdrKh i|yd Ndú;dlrk m%p,s; l%uh jkafka ta iu. ÈhqKqjk há;, myiqlï yd w;=re jHdmdr .ek Woï wekSuh' fuys§ Golf Tourism and Mass Tourism hkqfjka nr jpko fï i|yd Ndú;d lr;s'

nyqúO fõ,s" mdrj,a" jrdhka" .=jkaf;dgqm<" fydag,a" md,ï yd idmamq ixlS¾K .ek fudjqka Woï wkhs' oekg jir 15 lg 10 lg muK fmr úlafgdaßhd f.d,a*a msÜgksh i|yd uydfíßh;ekak f.dúm< k;=lr .ekSfï§ jHdmD;s wdfhdaclhka lshqfõo fuu fujka lreKquh' tys§o mdrj,a" .ug;a tlal c, iemhqï" úÿ,sh" /lS rlaId .ek Woï wekqfõh' fidr.=fKa f.d,a*a msáh iïnkaOj mßir ;lafiare jd¾;dj ilia l< ML^Environment Management Limited& wdh;kh fõ,S Tfha f.dúck;djg wo ojfia lshkafkao fuhuh' jir 15 lg 18 lg miq úlafgdaßhd f.d,a*a msáfhka rgg we;s l< wd¾:sl ,dNh l=ulao@

tuksid isÿjk yd isÿùug kshñ; mßir úkdYh j<lajd fõ,sTh jHdmD;sh wdrCIdlr fok f,i 2011$ 07$11 Èk m%foaYjdiS NsCIQka jykafia,d yd fõ<sTh taldnoaO f.dúixúOdkh úiska uyskao rdcmlaI tjlg ckdêm;s;=ukaf.ka b,a,Sula lr we;s w;r 2011$06$03 tia is1$05$15$30256 wxlh orK ,smsh u.ska ckdêm;s fcHIaG iyldr f,alï fïOd fnïuq,a,úiska bÈß lghq;= i|yd jdßud¾. wOHlaI ckrd,a fj; fhduq lr we;' fuf,i fhduqlrk ,o ,smsh u.ska jdßud¾. fomd¾;fïka;=j fj; bÈß lghq;= lr.k hdu i|yd n,h mejfrk w;r ta wkqj jdßud¾. fomd¾;fïka;=fõ woyi jkafka fnr., f.d,a*aßfidaÜ fydag,a jHdmD;sh yd isÿ lsÍug kshñ; mßir ydhkh u.ska jkdka;r bvï úkdY ù hdu m%foaYfha c, ys.hlg fya;=jk njhs'

fidr.=fKa jkdka;r m%foaYh we;=¿j oekg cd;sl jfkdaoHdkhla f,i kï lrk f,i b,a,Sï lr we;s iuk, jej jkdka;r m%foaYh ;=, jd¾;d jk i;aj úfYaI .Kk 309ls' wfõKsl úfYaI .Kk 59ls'

fuhg wu;rj fuf;la jd¾;d fkdjQ ;j;a wdfõksl Ôù úfYaI .Kkdjla fuu m%foaYfhka yuqúh yelsh' wdfõKsl ffcj úúO;ajhgo m%n, ydkshla fuu wkjir ud¾.h yd fydag,a jHdmD;sh u.ska isÿfõ'

fidr.=fKa jkdka;rh ;=< bÈlrk ud¾.h yd bÈùug kshñ; fnr., f.d,a*aßfidaÜ fydag,a jHdmD;sh kS;Hdkql+, f,i ;ykñ úh hq;= wÈhrg meñK we;s kuq;a fïjkúg;a tu jHdmD;sh l%shd;aul lsÍug wjYH jevlghq;= isÿfjñka mj;s' fn!oaO lghq;= ms<sn| fomd¾;fïka;=j"ckdêm;s ld¾hd,h" jdßud¾. fomd¾;fïka;=j"W!j m%Odk wud;H ld¾hd,h"bÈlsßï bxðfkarefiajd ksjdi yd fmdÿmyiqlï wud;HxYh we;=¿ j.lsjhq;= wdh;k 26 la fj; fuu fydg,a jHdmD;sfhka bÈlsÍï ksid jk ydksh ms<sn| oekqj;a lrñka isÿùug hk oejeka; mdßißl úkdYh j<lajd,k f,i b,a,Sï l<o isÿùug hk mßir ydksh j<lajd,Su i|yd fï jkf;la lsisÿ j.lsjhq;= wdh;khla lghq;= lr fkdue;s nj ye‍f.kafka jkdka;rh yryd fydag,a jHdmD;sh i|yd fydr ryfia uyd ud¾. bÈlsÍï jeks wkjir lghq;= fï jkúg;a isÿfjñka mj;sk ksidh'

fï jkúg fidr.=fKa f.d,a*a jHdmD;sh bÈlsÍug n,dfmdfrd;a;= jk jdiq rdihshd we;=¿ Tyqf.a ,xldfõ f.da,nd,hka fuu jHdmD;sh i|yd f.dú ck;dj leu;s nj fmkaùu Wfoid .ïjeishkag uqo,a ,nd§ n,y;aldrfhka Tjqkaf.a w;aika ,nd.ksñka isà' tfukau fuu jHdmD;shg úfrdaOh olajkakka uqo,a § ksyv lsÍug W;aidyhl ksr;fjñka o isà'

flfia fj;;a EML wdh;kh mßir ;lafiare jd¾;d iE§ug wu;rj ryia T;a;= fiajdjla imhk nj wm okafka 2011'11'28 jk Èk fõ,s Th taldnoaO f.dú ixúOdkfha /iaùug meñK EML wdh;kfha mßir úoHd{ Oññld fukúh yd iudc úoHd{ rxð;a uqo,sf.a uy;d yd tu wdh;kfha rdcldß r:fha meñKs‚ wfkl=;a wh úiska wmf.a idlÉPdj má.;lr oekg fidr.=fKa fydag,a jHdmD;sh lsÍug fndfyda fjfyi .kakd Woh l=udr keue;a;dg ,nd§fukah' Woh l=udr keue;a;d ud fj; ÿrl:k weu;=ula ,nd § ta nj ;yjqre lf<ah' flfia fj;;a fydag,a jHdmD;shg ud¾. bÈlsÍu ksid jkdka;rhg ie,lsh hq;= ydkshla isÿ ù we;' ;jÿrg;a jkdka;rh úkdY ùug bvfkd§ Tn ;=udf.a ueÈy;a ùfuka fuu úkdYldß jHdmD;sh kj;d oud iuk< jej cd;sl jfkdaoHdkhg fuu jkdka;r fldgi taldnoaOlr fidr.=fKa jkdka;rh wdrlaIdj i|yd mshjr .kakd f,i b;d f.!rjfhka b,a,d isáñ'